Eskişehir'in tarihi zenginliklerinden biri olan Midas Kalesi'nde yürütülen arkeolojik kazılar, Anadolu'nun gizemli medeniyetlerinden Friglere ışık tutmaya devam ediyor. 2022 yılında başlayan ve ünlü Yazılıkaya Anıtı'nın bulunduğu 3 kilometrelik Midas Vadisi'nde gerçekleştirilen çalışmalar, önemli bulgularla sonuçlandı.
Anadolu Üniversitesi'nden arkeolog Yusuf Polat liderliğindeki ekip, 26 hektarlık Midas Kalesi alanında yaptıkları kazılarda, MÖ 7. yüzyıla tarihlenen fırınlar ve ocaklar ortaya çıkardı. Bu yapılar, Friglerin günlük yaşamına ve dini ritüellerine dair yeni ipuçları sunuyor.
Polat, ekiplerinin özellikle kayalık plato üzerindeki "Agdistis kutsal alanı"na odaklandığını belirtti. Bu alanda, ritüel hazırlıklarının yapıldığı ocakların yanı sıra basit taş temelli ve ahşap yapılardan oluşan mekanlar tespit edildi. Polat'a göre, bu bulgular Friglerin dini törenlerinde kurbanlık hayvanların pişirilmesi ve ekmek yapılması için özel alanlar oluşturduklarını gösteriyor.
Ayrıca kazılarda, kaya platformuna oyulmuş dört kaya çanağı ve ana tanrıça Matar'ın soyut betimlemelerini temsil eden bir kaya idolü bulundu. Polat, "Kaya çanaklarının varlığı ve yanlarındaki idol, bu alanın ana tanrıça tarafından bereket ve bolluk ritüelleri için kutsandığını gösteriyor" dedi.
Kazı ekibi, Orta Frig Dönemi'ne (MÖ 8. ila 7. yüzyıl) ait kutsal alanda, MÖ 7. ila 6. yüzyıla ait Lidya seramikleri ve üst katmanlarda Roma Dönemi'ne tarihlenen buluntular da tespit etti. Bu durum, bölgenin farklı medeniyetler tarafından uzun süre kullanıldığını ortaya koyuyor.
Polat, bölgedeki yaşamın 250.000 yıl öncesine kadar uzandığını belirterek, "Yüzey araştırmalarımız sırasında Alt Paleolitik Dönem'e ait taş aletler bulduk. Bu derin vadiler, savunmaya uygun ve verimli yapısıyla birçok medeniyete ev sahipliği yaptı" ifadelerini kullandı.
Agdistis Kutsal Alanı'nın Önemi
Yazılıkaya/Midas Kale'de bulunan Agdistis kutsal alanı, Friglerden Hellenistik ve Roma Dönemi'ne kadar uzanan bir dini merkez olarak dikkat çekiyor. Burada keşfedilen Hellenistik Dönem'e ait tapınak, Ana Tanrıça kültünün bölgedeki sürekliliğini kanıtlar nitelikte.
Bu yeni bulgular, Friglerin dini inançları ve ritüelleri hakkında daha derin bir anlayış sağlamanın yanı sıra, Anadolu'nun zengin kültürel mirasını gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor.
Kaynak: Arkeofili
